Türkmenmetbugat

"Türkmenistanyň lukmançylygy" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-55
Email: t-lukmanchylyk-zurnaly@sanly.tm

Gazeti PDF görnüşinde ýükläp almak

Habarlar

Tehnologiýa ösüşiniň ykdysady-durmuş şertlerine täsiri

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda innowasion ösüş ýoluna düşen ýurdumyzda «Türkmenaragatnaşyk» agentligi tarpyndan sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2025-nji ýyla çenli döwür üçin Konsepsiýasynda öňde goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek we olaryň gerimine laýyk gelýän infrastrukturany döretmek ugrunda uly işler alnyp barylýar. «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň ýanyndaky «Sanly çözgüt – IT meýdança» hojalyk jemgyýeti ýurtda sanlylaşdyrmagy ösdürmäge gönükdirilen wezipeleriň çäklerinde maglumat, telekommunikasiýa we intellektual ulgamlaryny, sanly tehnologiýalary, elektronikany we innowasiýa ugurlaryny dolandyrjak hünärmenlerini taýýarlaýar.

1 gün öň

Goşar sagatlarynyň taryhyndan

Durmuşymyza mäkäm ornaşan goşar sagatlarynyň taryhy barada bilmek gyzykly bolsa gerek. Adamlar gündelik durmuşda iş wagtlaryny, naharlanmak, dynç almak ýaly zerurlyklary wagtly-wagtynda ýerine ýetirmäge çalyşýarlar, munuň üçin bolsa goşar sagatlar zerur bolup durýar. Eýsem, wagty hasaplamakda iň amatly bolan goşar sagatlary haçan, kim tarapyndan oýlanyp tapyldyka? Taryhdan belli bolşy ýaly, ilkinji goşar sagadyny 1810-njy ýylda Naplesiň şa zenany Karolin Murat üçin Abraham-Luis Breguet atly adam ýasapdyr. Ilkinji goşar sagatlaryny zenanlar dakynypdyrlar, ýöne olar sagady wagty görmek üçin däl-de, ellerine bezeg bermek üçin bilezik hökmünde ulanypdyrlar. Ol wagtlar erkek adamlar jübi sagadyny ulanypdyrlar, soňra esgerler, uçarmanlar we başga-da birnäçe hünärmenler üçin goşar sagadynyň has oňaýlydygy anyklanylypdyr. Şeýlelikde, erkek adamlar hem wagty hasaplamak üçin şeýle sagatlary ulanyp başlapdyrlar. Gündelik durmuşymyzyň möhüm bölegine öwrülen sagatlaryň mehaniki, awtomatik, kwars, analog, gibrid we «akylly» sagatlar ýaly görnüşleri halk arasynda has-da meşhurdyr. Tehnologiýanyň ösýän zamanasynda döredilen «akylly» sagatlar diňe bir wagty görkezmek bilen çäklenmän, eýsem, el telefonyny, saglyk üçin gerekli serişdeleri özünde jemleýän, ukynyň sazlaşygyny üpjün edýän serişde hökmünde hem giňden ulanylýar. Häzirki wagtda birek-birege goşar sagatlaryny sowgat bermek üstünlik, i

2 gün öň

Nanotehnologiýa — geljegi uly ylym

Häzirki döwürde ýurduň halkara giňişliginde tutýan orny diňe bir onuň syýasy agramy ýa-da ykdysady serişdeleriniň möçberi bilen kesgitlenmän, eýsem, milletiň aň-bilim derejesini ýokarlandyrmagyň esasynda pugtalandyrylýan innowasion kuwwaty bilen hem şertlendirilýär. Hormatly Prezidentimiz: «Öňe sürýän beýik başlangyçlarymyzda, uludan tutulýan döwletli işlerimizde hemişe ylma daýanýarys» diýmek bilen, milli ylym ulgamyny ösdürmäge uly üns berýär. Täze tehnologiýalaryň, ylmy işläp taýýarlamalaryň ýurduň içinde döredilmegi ylmy köp talap edýän önümleriň möçberleriniň artmagyna getirmek bilen birlikde, milli ykdysadyýetiň tehnologik garaşsyzlygyny üpjün etmäge hem ýardam berýär. Şundan ugur alyp, ýurduň innowasion kuwwatyny mundan beýläk-de artdyrmakda nano we biotehnologiýalaryň ösdürilmegine, elektronika senagatynyň ýola goýulmagyna, kompýuter ylymlarynyň ösüşiniň ileri tutulmagyna uly ähmiýet berilýär. Şu ýylyň 8-nji iýunynda «Ýaşyl ykdysadyýetiň möhüm ugurlary: eko-, nano-, bio- we maglumat tehnologiýalary» atly halkara ylmy-amaly maslahatynyň geçirilmegi bu ugra uly üns gönükdirilýändigini görkezýär. Halkara tejribesinden görnüşi ýaly, innowasion tehnologiýalaryň döredilmegi, ilkinji nobatda, fizika ylmynyň dürli bölümleriniň ösdürilmegini, düýpli ylmy barlaglaryň, tehnologiýalary kämilleşdirmekde iri möçberli amaly işleriň geçirilmegini, şeýle-de uly göwrümli tejribe-synag gö

23 Iýul 2024

Jemagat hyzmatlaryny ýerine ýetirýän edara-kärhanalar üçin “Merkezi elektron ulgam” taslamasy işlenip taýýarlanylandy

Düýn hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow Aşgabat şäher häkimligi tarapyndan jemagat hyzmatlaryny ýerine ýetirýän edara-kärhanalar üçin “Merkezi elektron ulgam” taslamasynyň işlenip taýýarlanylandygyny we tapgyrlaýyn birnäçe programmalar işe girizilendigini aýtdy. Bu taslamanyň işe girizilmegi bilen, paýtagtymyzdaky ýaşaýyş jaýlarynyň, binalaryň, öýleriň, raýatlaryň hasabat sanawynyň döwrebap usullarda ýöredilmegi ýola goýuldy. Şeýle-de ilata jemagat hyzmatlaryny hödürleýän edara-kärhanalaryň öz hyzmatlarynyň hasabatyny elektron görnüşde ýöretmäge mümkinçilik döretdi diýip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow belledi.

22 Iýul 2024

«Türkmenaragatnaşyk» agentligi bütindünýä emeli aň konferensiýasyna gatnaşdy

Türkmenistanyň wekiliýeti Hytaý Halk Respublikasynyň Şanhaý şäherinde geçen Bütindünýä emeli aň konferensiýasyna we Emeli aňyň global dolandyrylyşy boýunça ýokary derejeli ýygnaga gatnaşdy. Bütindünýä emeli aň konferensiýasyna we Emeli aňyň global dolandyrylyşy boýunça ýokary derejeli ýygnaga gatnaşmak üçin Türkmenistanyň iki ýokary okuw mekdebiniň — Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň hem-de Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymlary, şeýle-de, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň hünärmenleri Hytaýyň iň uly senagat we söwda merkezleriniň biri bolan Şanhaý şäherinde boldular.

22 Iýul 2024

«Google» bulut howpsuzlygyny üpjün edijini rekord baha satyn alyp biler

«Google» kompaniýasy bulut howpsuzlygyny üpjün ediji bolan «Wiz» startapyny 23 milliard amerikan dollara satyn almagy meýilleşdirýär. Bu rekord görkezijidir. Ýeri gelende bellesek, «Wiziň» hyrydarlarynyň arasynda «Google» kompaniýasyndan başga-da, «Amazon» we «Oracle» ýaly kompaniýalar hem bardyr. Maglumat üçin, «Google Cloud» 2023-nji ýylda hem bulut howpsuzlygyny kämilleşdirmek üçin umumy bahasy 6 milliard amerikan dollaryna deň bolan iki sany startapy satyn alypdy.

21 Iýul 2024

Koreýa Respublikasy maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryna degişli harytlaryň we hyzmatlaryň eksportyny artdyrýar

Koreýa Respublikasy iýun aýynda umumy bahasy 21,05 milliard amerikan dollaryna barabar maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary bilen baglanyşykly harytlary we hyzmatlary eksport etdi. Bu görkeziji geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 31,1 göterim köpdür. Eksportyň 49,4 göterimi ýa-da 13,44 milliard amerikan dollary ýarymgeçirijileriň paýyna düşýär. 2024-nji ýylyň birinji ýarym ýyllygynyň maglumatlaryna ser salanymyzda, Koreýa Respublikasy maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryna degişli harytlaryň we hyzmatlaryň 108,9 milliard amerikan dollarlygyny daşarky bazarlara iberipdir. Ýeri gelende bellesek, hasabat döwründe Wýetnam, Hytaý we Gonkong Koreýa Respublikasyndan maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary bilen baglanyşykly harytlary we hyzmatlary iň köp import eden döwletler boldy.

21 Iýul 2024

Döwrüň talaby — sanly ykdysadyýet

Hormatly Prezidentimiziň döwletiň we jemgyýetiň hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösmegine gönükdirilen syýasaty ilatyň abadançylygy üçin üstünlikli durmuşa geçirilýän döwlet maksatnamalarynda öz beýanyny tapýar. Esasy Kanunymyzyň 16-njy maddasynda: «Döwlet ylmyň, tehnikanyň we tehnologiýalaryň ösüşine ýardam edýär, şeýle hem bu ugurlarda halkara hyzmatdaşlygyny goldaýar» diýlip kesgitlenilýär. Bu konstitusion kadalar «Aragatnaşyk hakynda», «Döwlet ylmy-tehniki syýasaty hakynda», «Innowasiýa işi hakynda», «Ylmy-tehnologiýa parklary hakynda», «Türkmenistanda Internet torunyň ösüşini we internet hyzmatlaryny etmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda», «Maglumatlar we ony goramak hakynda», «Kiberhowpsuzlyk hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynda giňişleýin beýan edilendir.

18 Iýul 2024

2024-nji ýylyň ikinji çärýeginde dünýäde smartfonlaryň öndürilişi 6% artdy

Halkara gözleg kompaniýasy IDC-iň deslapky hasabatyna görä, 2024-nji ýylyň ikinji çärýeginde dünýäde smartfonyň öndürilişi 285,4 million birlige ýa-da geçen ýyl bilen deňeşdirilende 6,5% artdy. Bu eýýam yzygiderli dört çärýek satuwda gazanylan ösüşidir. Çärýegiň jemleri boýunça bazaryň öňdeligini Günorta Koreýanyň Samsung kompaniýasy eýeledi, ýagny geçen ýyl bilen deňeşdirilende 0,7% artyp, – 53,9 million smartfona ýetdi.

18 Iýul 2024

Sanly ulgam Ýaragly güýçlerimiziň binýadynda

Häzirki wagtda sanly ulgam biziň gündelik durmuşymyza düýpli ornaşdy. Ýurdumyzda bolup geçýän özgertmeleriň ählisi diýen ýaly sanly ulgamyň hasabyna amala aşyrylýar. Bellenilişi ýaly, ýokary tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy, iň täze enjamlaryň hem-de programma üpjünçiliginiň herekete girizilmegi, maglumat serişdeleriniň netijeli peýdalanylmagy bilen bir hatarda, harby ugurda-da sanly ulgama geçilmegi dolandyryş babatynda düýpli özgerişleri göz öňünde tutýar. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgamy ösdürmegiň Konsepsiýasyna laýyklykda, bu maksatnamalaýyn resminamada bellenilen wezipeleri öz wagtynda ýerine ýetirmek üçin zerur çäreler ýerine ýetirilýär. Munuň şeýledigini Türkmenistanyň Ýaragly Güýçlerinde sanly ulgama geçmek boýunça alnyp barylýan düýpli işleriň mysalynda-da görmek bolýar. Hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň tagallalary esasynda ýurdumyzyň milli goşunynyň maddy-enjamlaýyn binýady has-da pugtalandyrylýar. Şol bir wagtda ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň kuwwatyny barha ýokarlandyryp biljek sanly ulgamyň mümkinçilikleri öwrenilýär. Şol nukdaýnazardan hem ýurdumyzyň goranyş ukybyny berkitmäge gönükdirilen, uzak aralykdan dolandyrylýan, awtomatlaşdyrylan häzirki zaman ulgamlara uly üns berilýär. Watan goragçylarynyň hünär ussatlygyny, söweşjeň taýýarlygyny artdyrmak, olaryň gury ýerde, howa giňişliginde, deňizde harby sungatyň täze öňd

17 Iýul 2024

Aragatnaşyk pudagynyň halkara birikmeleri

«Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň «Türkmentelekom» elektrik aragatnaşyk kompaniýasynyň edara-binalary ýurdumyzyň ähli künjeginde ýerleşip, aragatnaşyk ulgamynyň amatly we giň gerimli hyzmatlaryny yzygiderli artdyrýar. Milli Liderimiziň we hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde uzak möhletli ykdysady ösüşiň derejesini ýokarlandyrmak maksady bilen «Türkmentelekom» elektrik aragatnaşyk kompaniýasy tarapyndan işe goýberilen halkara optiki süýümli aragatnaşyk ulgamlary we  üstaşyr akymlary ýurdumyzyň innowasiýa ýoly bilen öňe gitmeginiň esasy ugurlarynyň biri boldy.

17 Iýul 2024

Mümkinçilikler döredijilikli peýdalanylýar

Dünýä jemgyýetçiligi bu gün şeýle bir hakykaty ykrar edýär: medeniýet we sungat, edebiýat össe, halkyň aňy-da, ýaşaýşy-da öser. Bu gün halkymyz maddy we ruhy mirasymyzy äleme ýaýmakda sanly ulgamyň şert-mümkinçiliklerini döredijilikli peýdalanýar. Aşakda getiren mysallarymyz biziň aýdýanlarymyzy tassyk etse gerek. turkmenmetbugat.gov.tm — Türkmen döwlet neşirýat gullugynyň saýty. Bu ýerde ýurdumyzda neşir edilýän gazetlerdir žurnallaryň elektron görnüşi goýulýar. Saýtda makalalardyr habarlar «Garaşsyzlyk», «Bitaraplyk», «Resmi habar», «Syýasat», «Hyzmatdaşlyk», «Ykdysadyýet», «Jemgyýet», «Medeniýet», «Miras», «Edebiýat», «Ylym», «Bilim», «Syýahatçylyk», «Taryh», «Sport», «Saglyk», «Maşgala», «Tehnologiýa», «Oba hojalyk», «Tebigat», «Ekologiýa», «Haýwanat dünýäsi», «Telekeçilik», «Bildirişler, bäsleşikler» atly bölümler boýunça ýerleşdirilýär. Bu saýtyň esasy artykmaçlygy okyjylar eýýäm gije sagat 00:00-da ertirki neşiriň PDF görnüşini öz şahsy el telefonyna ýa-da kompýuterine ýükläp bilýändiginden ybarat. Saýt öz işini «türkmenmetbugat» mobil goşundysy arkaly ýerine ýetirýär. Bu platformada ildeşlerimiz her günki täzeligi gyzgyny bilen okap, tanşyp bilýärler. Okyjylar bu goşundy arkaly «Merkezi gazet-žurnallara we welaýat gazetlerine», «Pudaklaýyn dolandyryş we beýleki edaralaryň garamagyndaky gazet-žurnallara» abuna ýazylyp bilýärler. «Türkmenmetbugat» işe

15 Iýul 2024

Türkmenistanda gümrük edaralaryna ulag serişdeleri we harytlar barada deslapky maglumaty bermek mümkinçiligi döredildi

2024-nji ýylyň iýul aýyndan başlap, daşary ykdysady işine gatnaşyjylar we ulag-logistika kompaniýalary üçin Türkmenistanyň gümrük çägine getirilmegi göz öňünde tutulýan ulag serişdeleri we harytlar barada elektron görnüşde deslapky maglumatlary bermek mümkinçiligi döredildi. Bu barada Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň resmi saýtynda habar berilýär. Deslapky maglumatlary berlen ulag serişdeleri we harytlar Türkmenistanyň gümrük serhedinden geçirilmegi we gümrük taýdan resmileşdirilmegi ileri tutma tertibinde amala aşyrylýar.

12 Iýul 2024

«Xiaomi» smartfonlaryň adam gatnaşmaýan önümçiligini işe goýberdi

Pekinde «Xiaomi» smartfonlarynyň täze nesliniň önümçiligi boýunça zawod işe başlady diýip, kompaniýanyň baş direktory Leý Szun habar berdi. Ol täze kärhanada adamlaryň zähmet çekmejekdigini aýtdy. Ol ýerde robotlar özara sazlaşykda işlärler, arassaçylygy berjaý ederler, mikron derejede tozanlary aradan aýrarlar. Önümiň hiline aňly maşynlar gözegçilik ederler diýip, «GizmoChina» neşirine salgylanýan «rg.ru» ýazýar.

11 Iýul 2024

Türkiýäniň “Türksat 6A” aragatnaşyk hemrasy uçuryldy

Türkiýe Respublikasynyň ýerli inženerleri tarapyndan işlenip taýýarlanan “Türksat 6A” aragatnaşyk hemrasy ABŞ-nyň Florida şäherindäki Kanaweral kosmodromyndan kosmos giňişligine uçuryldy. Türk emeli hemrasynyň älem giňişligine uçurylmagy mynasybetli guralan dabara Türkiýäniň ulag we infrastruktura ministri Andulkadyr Uralogly, “Türksat” edarasynyň baş direktory Hasan Hüseýin Ertok, Türkiýäniň Ylmy-tehniki barlaglar geňeşiniň (TÜBITAK) ýolbaşçysy Hasan Maldan we beýlekiler gatnaşdy.

10 Iýul 2024

SANLY DÜNÝÄ: ÝAŞLAR. ÖSÜŞ. GELJEK

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda amala aşyrylýan düýpli özgertmeler gönüden göni ykdysadyýetiň ähli ugurlaryny gurşap alýar. Bu gün ylym-bilimiň kömegi bilen awtomatik tilsimatlar, maksatnamalaýyn dolandyrylýan kuwwatlyklar, kompýuterleşdirilen enjamlar ynsanyň bähbidine gulluk edýär. Bilşimiz ýaly, «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» durmuşa geçirmek boýunça aýgytly başlangyçlara badalga berlip, häzirki wagta çenli netijeli işler alnyp baryldy. Bu işleriň netijesinde maglumat tehnologiýalarynyň we internetiň mümkinçilikleriniň giňden ulanylmagy bilen, sarp edijileriň wagtlary we serişdeleri tygşytlanylýar. Munuň özi, hyzmatlaryň tiz wagtda ýerine ýetirilýändigini, sanlylaşdyrylan tehnologiýalaryň döredýän amatlyklarynyň geriminiň giňeýändigini we geljekde has-da giňejekdigini ynamly aýtmaga esas döredýär. Ýurdumyzda sanly ulgamlaryň giňden ornaşdyrylýan döwründe olardan kämil baş çykarmak, dogry peýdalanmak ýaly işlere ýaşlary çekmek, olary höweslendirmek Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň esasy wezipeleriniň biri bolup durýar.

4 Iýul 2024

«Akylly» şäheriň «akylly» hyzmatlary

Ygtybarly hem ynamly «Akylly» şäherde inženerçilik we öý enjamlarynyň esasy görnüşleri birleşdirilip, kompýuter ulgamlarynyň gözegçiligi astynda işleýär. «MilliOne» enjamy hem şolaryň biri. Bu enjam arkaly öý eýesi öýde ulanylýan suw we tebigy gaz akymyny gözegçilikde saklap bilýär. Döräp biläýjek howply ýagdaýlary, ýagny ýangyn howpunyň alamatlaryny, suwuň ýa-da tebigy gazyň syzmagyny hem «MilliOne» enjamy öýjükli telefonlara hem-de gözegçilik merkezine habarnama üsti bilen mälim edýär.

3 Iýul 2024

BMG-niň Baş Assambleýasy emeli intellekt teklibi kabul etdi

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy, Hytaýyň BMG-niň ýanyndaky hemişelik wekili Fu Kong tarapyndan teklip edilen taslamany kabul edip, emeli intellekt kuwwatyny ösdürmek üçin halkara hyzmatdaşlygy güýçlendirmek kararyna geldi. BMG Baş Assambleýasy Hytaý tarapyndan emeli intellekt kuwwatyny ösdürmek hem-de aç-açanlyk we adalatlylyk ýörelgelerine esaslanan iş gurşawyny goramak boýunça halkara hyzmatdaşlygy güýçlendirmek üçin teklip eden kararyny kabul etdi.

3 Iýul 2024

Ýaponiýada internetiň tizligi boýunça täze dünýä rekordy goýuldy

Ýaponiýanyň Milli habar beriş we aragatnaşyk tehnologiýalary institutynyň alymlary işewürlik taýdan elýeterli optiki süýümi ulanmak arkaly maglumatlary ibermek boýunça dünýä rekordyny goýdular. Ol sekuntda 402 terabaýt bolup, Beýik Britaniýada giň zolakly internetiň ortaça tizliginden 5 million esse ýokarydyr diýip, «MIR 24» habar berdi. Şeýle tizlik bir sekuntda 12500 sany filmi ýüklemäge mümkinçilik berýär. Alymlar munuň üçin tolkunlaryň uzynlygynyň öň ulanylmadyk aralygyndan peýdalanandyklaryny habar berdiler.

3 Iýul 2024

Tehnologiýalaryň döwrebap usullary

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe beýik ösüşleriň nurana geljegini nazarlaýan ýurdumyzda ähli ulgamlar bilen bir hatarda, milli bilim we ylym ulgamyna hem döwlet derejesinde möhüm ähmiýet berlip, ol hil taýdan kämilleşdirilýär. Ýurdumyzda bilimli ýaş nesilleri kemala getirmäge, innowasion tehnologiýalardan oňat baş çykarýan kämil hünärmenleri taýýarlamaga uly mümkinçilikler döredilýär.

2 Iýul 2024

1
2
3
4
5
6
7
8
...
65
66
›