HABARLAR

Mal­dar­çy­lyk — gir­de­ji­li pu­dak

Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de hor­mat­ly Prezidentimiziň taý­syz ta­gal­la­la­ry bi­len oba ho­ja­ly­gy­nyň mal­dar­çy­lyk pu­da­gy­ny yl­my esas­da döw­re­bap ös­dür­mä­ge, mal­la­ryň baş sa­ny­ny art­dyr­ma­ga, da­şa­ry ýurt­lar­dan ýo­ka­ry önüm­li to­hum­la­ry ge­ti­rip, top­rak-ho­wa şert­le­ri­mi­ze uý­gun­laş­dyr­ma­ga döw­let de­re­je­sin­de aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. Eziz Di­ýa­ry­my­zyň we­la­ýat­la­ry­nyň et­rap­la­ry­dyr oba­la­ryn­da döw­re­bap mal­dar­çy­lyk top­lum­la­ry yzy­gi­der­li gur­lup, ula­n­ma­ga be­ril­ýär. Bag­ty­ýar­lyk döw­rü­miz­de, oba ho­ja­ly­gy­ny kä­mil­leş­di­rip ös­dür­mek ba­ba­tyn­da hor­mat­ly Prezidentimiziň öňe sü­ren tek­lip­le­rin­den ugur al­nyp, mal­dar­çy­lyk pu­da­gy­ny hu­su­sy­laş­dyr­mak iş­le­ri tap­gyr­la­ýyn dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Mal­lar­dan alyn­ýan et, süýt hem-de ola­ryň gaý­ta­dan iş­le­nen şöh­lat, süýt önüm­le­ri her bir maş­ga­la­nyň gün­de­lik dur­mu­şyn­da mu­kad­des sa­çak­la­ryň rys­gal­dyr, be­ze­gi. Ýur­du­myz­da şeý­le ýo­ka­ry gym­mat­ly azyk önüm­le­ri­niň ba­zar bol­çu­ly­gy­ny döretmekde we dür­

1 gün öň

Oba hojalyk

Kombaýnlar galla oragyna taýýarlanylýar

Welaýatymyzyň gallaçylary şu ýylyň orak möwsüminde 80 müň tonna guşgursak azyklyk däne taýýarlamagy maksat edinýärler. Kärendeçilerdir ýer eýeleri şu günler 50 müň gektarda endigan boý alýan bugdaýly meýdanlara agrotehniki idegi talabalaýyk alyp barýarlar. Bahar paslynyň amatly günlerinde bugdaýly meýdanlara ideg etmek işleri bilen birlikde, öňde duran galla oragyna kombaýnlary taýýarlamak işleri hem guramaçylykly ýola goýulýar. Welaýat oba hojalyk önümçilik birleşiginiň Serdar we Bereket etraplaryndaky tehniki hyzmat ediş kärhanalarynyň abatlaýjylary, mehanizatorlary hem-de inžener-tehniki işgärleri galla orujy kombaýnlaryň 180-sinde abatlaýyş işlerini guramaçylykly alyp barýarlar. Mehanizatorlar Myratberdi Tagangylyjow, ªamämmet Mämiýew, kebşirleýjiler Batyr Orazow, Pyhamberguly Tüňňüýew, abatlaýjy ussalar Aman-geldi Nurmämmedow, Amangurban Mämmetgurbanow bu işde göreldeli zähmet çekýärler. Zerur bolan ätiýaçlyk şaýlarynyň öz wagtynda jemlenilip goýulmagy kombaýnlary möwsüme irgözinden taýýarlamaga mümkinçilik berýär.  

2 gün öň

Oba hojalyk

Welaýatymyzda gowaça ekişi gyzgalaňly dowam edýär

GÖWÜNLERI GÖTERÝÄN GÖNI HATARLAR Uly obanyň gündogarynda biri-biriniň gapdalynda ýerleşýän üç sany giň atyz bar. Olaryň çetdäkisinde düýnki geçirilen gowaça ekişinde emele gelen göni hatarlar aňyrlygyna uzap gidýär. Ortadaky atyzda ekiji gural dakylan traktor ýene-de täze «yz» galdyryp, öňe hereket edýär. Beýleki atyzda bolsa, kuwwatly traktorlaryň birnäçesi ýer sürüp, borona-mala basyp ýör.

2 gün öň

Oba hojalyk

Möwsüme taýýarlykly gelindi

Ata-babalarymyz asyrlaryň dowamynda ýüpek süýümlerinden matalary dokamak üçin pile önümçiligine aýratyn üns beripdirler. Bagtyýarlyk döwrümizde piläniň bol hasylyny almak üçin ähli şertler döredilýär. Dokma senagatynyň gymmatly çig maly bolan pile öndürmek işi döwrebap derejede ösdürilýär. Ýüpek gurçugynyň esasy iýmiti bolan tut nahallarynyň her ýyl müňlerçe düýbi oturdylýar, öňki bar bolanlarynyň idegi ýetirilip durulýar. Ýüpek gurçuklaryny idetmek möwsümi gysga döwür bolsa-da uly jogapkärçiligi talap edýär. Türkmengala etrap pile kabul ediş we guradyş sehiniň müdiri Gurban Oraşow: — Bedew bady bilen öňe barýan Türkmenistan döwletimizde ýüpekçilik pudagyny ösdürmekde birnäçe işler alnyp barylýar. Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany ýylynda welaýatymyz boýunça 410 tonna pile öndürmek bellenildi. Şol sanda biziň etrabymyz boýunça 46 tonna pile hasylyny öndürmek meýilleşdirilýär.

2 gün öň

Oba hojalyk

Dowarlaryň ýaz gyrkymy

Maldarçylykda dowarlaryň gyrkymy möhüm çäreleriň biri hasaplanýar. Türkmenistanyň şertlerinde ýazky gyrkyma aprel aýynyň ikinji ýarymynda girişilýär. Eger-de, ýaz gyrkymy şu möhletden gijikdirilse, onda tomsuň golaýlaşmagy zerarly, goýunlarda möwsümleýin ýüň düşmek hadysasy başlanýar, kähalatlarda olar goturlama keseline hem duçar bolup bilýär. Gyrkyma bellenilen möhletden ir başlamak hem peýdaly däldir, çünki şu döwre çenli, birinjiden-ä, goýunlaryň ýüňi doly ösüp ýetişenok, ikinjiden bolsa, entäk howa birneme salkyn bolýar. Gyrkymy geçirmegiň möhletleri howanyň ýagdaýy hasaba alnyp kesgitlenýär. Howa durnukly maýlandan soň, ýazky gyrkyma başlamaly.

13 Aprel 2021

Oba hojalyk

Unaby agajy

Gadymdan bäri ösdürilip gelinýän bu miweli agaç Günorta-Gündogar Aziýada, Günorta Ýewropada, Ýaponiýada, Awstraliýada, Kawkazda we Merkezi Aziýada giňden ýaýrandyr. Dag etek baýyrlarda we güneşli dag ýapgytlarynda özüni gowy duýýar. Dünýäde 400-e golaý görnüşi hasaba alyndy. Unaby agajy yssa durnukly, guraklyga çydamly we sowuga dözümli ösümlik. Ol iň gurak, toýun we çagyl topraklarda we şor ýerlerde, ýerasty suwlara golaý ýerlerde ösüp bilmeýär. Unaby agajy 150 ýyla çenli ýaşaýar. Nahal oturdylandan soň 2-3-nji ýylynda hasyla durýar we 30-40 ýyl hasyl berýär. Unabynyň ýapraklary sada, ellips şekilli, gysga sapakly, gyralary tekiz bolýar. Onuň düzüminde zizifin we gimnem kislotalary bolansoň, agzyňa salyp, çeýnäniňde ajy zakgun bolup, şondan soň agzyňa gant salsaňam süýjüligi bildirenok. Muňa garamazdan, şor, turşy tagamlary derrew duýulýar.

13 Aprel 2021

Oba hojalyk

Ter gök önümler ýylyň ähli paslynda

Milli bahar baýramynyň yzysüre ýurdumyzda ýene bir buýsançly waka bolup geçdi. Welaýatlarymyzyň hemmesinde Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary tarapyndan gurlan döwrebap ýyladyşhanalar ulanylmaga berildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň täze ýyladyşhana toplumlaryna ak pata bermegi özleri baradaky aladany her ädimde duýýan hususyýetçilerde ýyladyşhana şertlerinde bol hasyl ösdürip ýetişdirmäge belent hyjuw döretdi. Täze ýyladyşhanalar azyk bolçulygynyň berkidilmegine, bäsdeşlige ukyply önümleriň öndürilmegine, eksport mümkinçilikleriniň giňeldilmegine mynasyp goşant goşarlar. Türkiýeden, Ispaniýadan, Bolgariýadan getirilen enjamlaryň oturdylmagy, iň häzirki zaman tehnologiýalaryna daýanylmagy ýyladyşhanalarda ýokary isleg bildirilýän önümleriň öndürilmegini kepillendirýär. Şeýle döwrebap toplumlaryň biri Türkmenbaşy şäherinde-de açyldy. Täze ýyladyşhana telekeçi Myratdurdy Nazlyýewe degişli. Bu ýerde hasyl ýetişdirmek üçin ähli şertler döredilipdir.

12 Aprel 2021

Oba hojalyk

Tebigatyň täsin ösümlikleri

Tebigatda ähli hadysanyň täsin bolşy ýaly, onuň ösümlik dünýäsi hem örän geň we köpdürlüdir. Şeýle täsin ösümlikleriň biri hem «çörek» agajy hasaplanýar. Tutlar maşgalasyna degişli bolan bu agaç adatdakydan has uly miwe getirýär. Agajyň miwesi inçe şahalaryndan däl-de, gönüden-göni baldagyndan çykýar. Onuň miweleri şaha götererden has uly. «Çörek» agajynyň miwesiniň agramy 40 kilograma çenli ýetýär. Agajyň miwesiniň daşynda altynsow-sary gabyjak bolýar. Içinde tagamy kädi hem-de ýeralma meňzeşräk bolan goňurrak hamyr ýaly süýji eti bolýar. Şeýle hem miwäniň içindäki boşluklarda ululygy garalynyňka barabar bolan tohumlary ýerleşýär. «Çörek» agajynyň miwesiniň käbirinde tohum bolmaýar. Bir düýp agaç 100-den gowrak miwe berýär. Bu agaç, esasan, tropik ýurtlarda — Afrikada, Hindistanda, Täze Gwineýada giňden ýaýrandyr. Oňa «çörek» agajy diýilmeginiň sebäbi, miweleriniň etinden ýerli ilat çörek bişirýär, şeýle hem bu miwe gowrup iýilýär. Gowrulan «çörek» miwesiniň tagamy ýeralmanyňka meňzeýär. Sebäbi onuň düzüminde köp mukdarda krahmal bolýar. Bu täsin agajyň birnäçe görnüşi bolup, olar biologik aýratynlyklary bilen tapawutlanýar. Günbatar Afrikanyň tropik ýerlerinde ýabany ýagdaýda ösýän «çörek» agajynyň miweleri has ownu

12 Aprel 2021

Oba hojalyk

Maldarlaryň zähmet üstünligi

Welaýat oba hojalyk önümçilik birleşiginiň garamagyndaky maldarçylyk hojalyklarynyň zähmetsöýer maldarlary dowarlaryň, düýeleriň baş sanyny artdyrmak, önümliligini ýokarlandyrmak ugrunda ýadawsyz iş alyp barmak bilen, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda olardan owlak-guzy, köşek almakda uly üstünlige eýe boldular. Ýagny olar şu ýylda dowarlardan 42301 başa derek 42941 baş owlak-guzy, düýelerden 828 baş köşek alyp, bu baradaky bellenilen meýilnamalary artygy bilen ýerine ýetirdiler. Şeýle guwandyryjy netijeleriň gazanylmagyna birleşigiň Görogly etrabyndaky «Garagum» hem-de S.A.Nyýazow adyndaky  «Dowardarçylyk» maldarçylyk hojalyklarynyň maldarlary saldamly goşant goşdular. Şonda olar degişlilikde dowarlardan 22857, 20084 baş owlak-guzy, düýelerden 487341 baş köşek almagyň hötdesinden geldiler. Munuň özi meýilnamada göz öňünde tutulanyndan has köpdür.

12 Aprel 2021

Oba hojalyk

«Kim çopan, kim sürekçi, kim daýhan, kim ekinçi?»

Ýaşuly adamlaryň biri ýokarky jümläni aýtdy welin, men ony heniz eşitmedik nakyllarymyň birimikä öýtdüm. Ömrüni çopançylykda geçiren goja ýaňky sözüň manysyny tirmäge howlugýanymy aňyp, özüniň çopançylyga baş goşup başlan günlerinden söz açdy: — Çopançylyga ilki başlan günüm Sary aga meni aý berip, käsi gäwüş çalyp ýatan, käsi dik duran goýun sürüsiniň ýanyna eltdi-de: «Çopan bolmaga geldiňmi ýa-da sürekçi?» diýip sorady. Men çopan bolmak isleýändigimi aýdamda, ol: «Çopan boljak bolsaň, goýnuň ýüzüne seredeniňden onuň halyny bilmegiň gerek. Sürekçi (hakyna tutulýan mal sürüji) boljak bolsaň, onda bu zatlaryň geregi ýok» diýdi. Soňam: «Hol garabaş goýun ýataklap, guzlajak bolup dur. Hol çebşiň wagtyhoşlukdan böwregi bökýär, oýun edesi gelýär. Hol maşal goýun bolsa, dişi kütelensoň, garyn çöpüni alyp bilmändir» diýip, goýunlara ýeke-ýeke häsiýetnama berip başlady. Yzyndanam: «Indi çopan bilen sürekçiniň parhyna göz ýetirdiňmi?» diýdi.

12 Aprel 2021

Oba hojalyk