Watan mukaddesliginiň çeper beýany

MILLI MIRAS — NESILLERE GÖRELDE

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşi tarapyndan «Miras» teleradioýaýlymynda milli mirasymyzy wagyz etmekde, halkymyza, şol sanda ýaşlara ýetirmekde, milli medeniýetimiziň köp öwüşginliligini açyp görkezmekde «Milli miras — nesillere görelde» atly gepleşik ildeşlerimize ruhy lezzet paýlaýar. Gepleşikde türkmen medeniýetiniň parçalarynyň, muzeý gymmatlyklarynyň, on barmagyndan dür dökülýän çeper elli ene-mamalarymyzyň, zenanlarymyzyň el işleriniň giň sergileri, milli mirasymyz öz beýanyny tapýar. Ýaş suratkeşlerimiziň türkmen medeni gymmatlyklaryny, halylaryny wasp edip çeken owadan suratlary, ýaşlaryň el işleri hem bu gepleşige özboluşly röwüş çaýýar. Gepleşigiň her sanynda hormatly Prezidentimiziň Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşiniň öňünde türkmen ýaşlary babatda goýan möhüm wezipeleri örboýuna galýar. Onda guramanyň öňdebaryjy zenan işgärleri türkmeniň milli mirasyny halk köpçüligine, hususan-da, ýaşlara düýpli düşündirmekde tagalla edýärler. Bu görnüşler bagtyýar raýatlarymyzyň ruhuny belende göterip, olaryň medeni gymmatlyklarymyza bolan söýgüsini has-da artdyrýar.

TÄZE DÖWÜR — KÄMIL ÝAŞLAR

Ýurdumyzda ýaşlar syýasatynyň durmuşa geçirilişini şöhlelendirýän «Täze döwür — kämil ýaşlar» atly syýasy gepleşik «Ýaşlyk» teleradioýaýlymy arkaly ýaýlyma berilýär. Gepleşik ýaşlaryň döwletimiziň ykdysady, syýasy we medeni durmuşyna işjeň gatnaşmagyny gazanmakdan, ýaş nesilleri halkymyzyň gadymy ruhy-ahlak däpleriniň, hakyky watansöýüjilik, ynsanperwerlik, zähmetsöýerlik ruhunda terbiýelemek üçin oňaýly hukuk şertlerini üpjün etmekden ybarat bolup, ýaşlar syýasatynyň hukuk binýadyny ep-esli derejede pugtalandyryp, dürli pudakda zähmet çekýän ýaşlaryň durmuşyndan habar berýär hem-de olar üçin döredilýän mümkinçilikleri giňeltmäge ýardam bermäge gönükdirilendir. Hormatly Prezidentimiziň parasatly sargytlaryna eýerip,  ýurdumyzda ýaşlaryň öz okaýan, zähmet çekýän hünärini çuňňur ele almaklygyna, edebiýat we sungat, sport bilen meşgullanmaklaryna çagyrmak, Arkadagly Serdarymyzyň Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň öňünde goýan möhüm wezipelerini üstünlikli durmuşa geçirmegi wagyz etmek gepleşigiň baş maksady bolup durýar. Hormatly Prezidentimiziň 2022-nji ýylyň 1-nji sentýabrynda geçirilen Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň VII gurultaýynyň dowamynda «Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda» Türkmenistanyň K

BAGTYÝARLYK YLHAMY

Türkmen aýdym-saz sungaty - dillerimiziň senasy

Bag — Bagçy — Bagşy

Öňräk radioýaýlymlaryň birinde çykyş eden aýdymçy ýigit alypbaryjynyň «bagşy» sözüne nähili düşünýändigi baradaky sowalyna: «Dutarda aýdym aýdýan adama «bagşy» diýilýär» diýip, jogap berdi. Elbetde, jogap bilen her kimem ylalaşsa gerek. Türkmen döwlet neşirýat gullugy tarapyndan 2016-njy ýylda neşir edilen «Türkmen diliniň düşündirişli sözlügi» kitabynda-da «bagşy» sözüniň birinji manysy «Türkmen milli aýdymlaryny aýdýan aýdymçy» diýlip düşündirilýär. «Gep gepi açar» diýlişi ýaly, käte pikirem pikiri açýar. Şol gepleşigem mende başga pikiri döretdi: näme üçin biz dutar çalyp aýdym aýdýana «bagşy», beýleki saz gurallaryny çalyp ýa-da olaryň owazyna ýanap aýdym aýdýana bolsa «aýdymçy» diýýäris?!

Täze eýýamyň milli ruhy-ahlak ýörelgeleri

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz tarapyndan milli ruhy-ahlak ýörelgelere uly üns berilýär. Döwrüň  ýaşlaryna  ynsanperwerlik, ruhubelentlik, paýhaslylyk, rehimdarlyk, kiçigöwünlilik, asyllylyk, sadalyk, halallyk, sabyr-kanagatlylyk, gülerýüzlülik, durnuklylyk, dogruçyllyk, maksada okgunlylyk, Watana, il-ulsa wepalylyk ýaly  gowy gylyk-häsiýetler  mahsus bolmalydyr. Ýurdumyzda ýaşlaryň döwrebap bilim almagy, päk ýürekden we joşgunly zähmet çekmegi üçin ähli şertler döredilýär. Şonuň üçin hem, arassa, halal işlemek, eziz Watanymyza päk ýürekden gulluk etmek bolsa biziň her birimiziň borjumyzdyr. Ýaş nesle berilýän terbiýäniň halallyk we halal zähmet bilen utgaşykly alnyp barylmagy jemgyýetde arassa kalply, päk ahlakly, dogruçyl, kämil şahsyýetiň kemala gelmegine ilkinji ruhy gözbaş bolup hyzmat edýär. Terbiýe - munuň özi  ynsanyň ýüreginde bar bolan  gowy häsiýetlerini ýüze çykarmaga täsir etmegini we daşky  gurşawyň oňat  ýörelgelerini endik  etmegini  gazanmakdyr. Ynsany halal we ruhubelent  ýaşamaga, mydama  netijeli hereketde  bolmaga  gönükdirmekdir. Onda mukaddes zatlary söýmek, ýaramaz endikleri  ýigrenmek häsiýetini oýarmakdyr. Ata-enän

Nesil terbiýesi derwaýys mesele

Halkymyz edep-terbiýä döwletliligiň esasy çeşmeleriniň biri hökmünde garaýar. Pederlerimizden miras galan nakyllar bolsa çagalarda irki ýaşdan başlap, oňat häsiýetleri terbiýelemäge ähmiýet berlendigini subut edýär. Ata-babalarymyzyň nesil terbiýelemek ýörelgesine ygrarly halkymyz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hem bu ugura aýratyn üns berýär. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň röwşen nuruny boldan eçilýän günlerinde hormatly Prezidentimiz tarapyndan bagtyýar nesillerimiz hakyndaky üns-alada barha rowaçlanýar. Ýurdumyzyň ähli künjeginde bilim-terbiýäniň esasy ojagy hasaplanylýan mekdeplerde çagalara ýaşlykdan başlap, asylly terbiýe, dünýä ülňülerine laýyk gelýän bilim bermek ugrunda ähli zerur şertler döredilendir. Kuwwatly geljegi üpjün etjek ýaş nesilleri ata Watana wepaly, halka gerekli, arassa ahlakly, berk bedenli, zähmetsöýer, sowatly, däp-dessurlara hormat goýýan, giň dünýägaraýyşly adamlar edip ýetişdirmek şu günüň wajyp meseleleriniň biri hökmünde orta çykýar. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimizde ýaş nesliň kämil keşbini kemala getirmek babatda jemgyýetde alnyp barylýan işlere döwlet syýasatynda möhüm orun berilýär. Ýaşlar baradaky alada hormatly Prezidentimiziň häzirki we geljekki nes

Laý. Kesek. Daş

(Oçerk) Külallaryň arasynda toýun gap-gaçlaryň üç halatyna «laý, kesek, daş» diýilýändigi hakynda Akdepe etrabynyň Magtym obasynda ýaşaýan Jumabaý Koşaýew gürrüň berdi. Ýedi arkasy küýzegärlik bilen meşgullanan gojanyň ogullarydyr agtyklary hem bu gadymy kesp-käri dowam etdirýärler. Özi hakda makala ýazmakçy bolýanymy aňan Jumabaý aga:

Ata Watan — buýsanjymyz

Türkmenistanda bolup geçýän her bir waka bilen içgin gyzyklanyp, oňa çyn ýüregimizden begenýäris. Şu ýyl Türkmenistanda ýylyň şygarynyň «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» diýlip atlandyrylmagy ýaşlara uly üns berlip, olar üçin has-da giň mümkinçilikleriň dörediljekdigini ýene bir gezek aýan edýär. Bizi ýene bir begendiren şatlykly habarlaryň biri, ol hem fewral aýynyň 12 — 14 aralygynda geçirilmegi meýilleşdirilýän Eýran Yslam Respublikasynyň Türkmenistandaky Medeniýet günleridir. Şu günlerden başlap, biz oňa hem taýýarlyk görüp, buýsançly duýgulary başdan geçirýäris. Men Sobhan Salarinia — Eýran Yslam Respublikasynda ýaşaýan türkmenlerden. Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň agzasy. Ençeme gezek Türkmenistanda bolup görmek bagtynyň miýesser edendigi üçin özümi bagtly adamlaryň biri hasap edýärin.

Zenan hekaýaty

(Dowamy. Başlangyjy gazetiň 26, 29-njy sanlarynda). “Adama kuwwat berýän üç sany güýç bolup, biri Buýsanç, ikinjisi Umyt, üçünjisi jaý ýerinde berlen delalatdyr”.Abu Ali ibn Sina.

Reňkleriň dili bar

Ilkinji tanyşlyk Günlerde bir gün gowy görýän dostlarymyň biri şahyr Orazmyrat Gurdow iş otagyma geldi. Şol ýyllar ol «Mydam taýýar» gazetinde bölüm müdiridi. Dört redaksiýa-da bir binanyň içindedi. Birek-biregiňkä häli-şindi baryp-gelip durduk.

Kyssalarda ýaşaýan duýgular

Dur­muş­da tä­sin yk­bal­ly adam­lar bol­ýar. Ola­ry gün­de-gü­na­şa gö­rüp, gür­le­şe­siň, der­di­ni­şe­siň gel­ýär. Şeý­le ki­şi­le­re bo­lan al­ky­şyň bol­sa, as­la eg­sil­me­ýär. Şeý­le adam­la­ryň bi­rem öz öm­rü­ni dö­re­di­ji­li­ge ba­gyş­lan, de­giş­mä­niň aşy­gy, en­çe ýyl bä­ri «Al­tyn asyr: Türk­me­nis­tan» te­le­ra­di­o­ýaý­ly­my­nyň «Wa­tan» ra­dio­ýaý­ly­myn­da zäh­met çe­kip gel­ýän Nur­ber­di Dä­de­ba­ýew­dir. Nur­ber­di aga bi­len köp ýyl bä­ri bir eda­ra­da zäh­met çe­kip gel­ýä­ris. Öz işi­niň us­sa­dy, ha­ly­pa hök­mün­de-de iş­gär­le­riň ara­syn­da ab­ra­ýy uly. Ha­çan gör­seň bir za­da düm­tü­nip otu­ran­dyr. Da­şyn­dan gö­räý­mä­ge ag­ras, ýö­ne sa­lam­la­şyp, hal-ah­wal so­ra­şa­nyň­dan soň, Nur­ber­di aga bi­len gür­rü­ňiň nä­dip gy­zy­şa­ny­ny bil­män gal­ýar­syň. De­giş­mä­nem go­wy gör­ýär. Gül­kü­li kys­sa­la­ry­nyň go­ry en­tek-en­tek eg­si­ler­li däl. Ýaş nes­li ter­bi­ýe­le­mek­de-de ha­ly­pa­nyň dö­re­den eser­le­ri­niň gym­ma­ty uly. Ga­zet-žur­nallaryň sa­hy­pa­la­ryn­da ýy­gy-ýy­gy­dan çy­kyş ed­ýär. «Sa­zan­da», «Mag­şuk gy­zyň şer­ti»,

Gözelligi döredýän sungat

Türkmenistan Garaşsyzlyk ýyllary içinde ruhy medeniýeti ösdürmekde ägirt uly üstünlikleri gazandy. Aýratyn-da, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe gazanylýan üstünlikler durmuşyň täze öwüşginleri bilen, edil şonuň ýaly hem türkmen halkynyň hakyky adamkärçilik ruhy siňdirilen köp asyrlyk medeni mirasyny gorap saklamak bilen baglanyşyklydyr. Türkmenistanyň Garaşsyzlygy türkmen çeperçilik medeniýetini gaýtadan janlandyrýar. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyz nakgaşçylyk, zergärçilik bilen birlikde heýkeltaraşlyk ýaly akylyňy haýran ediji sungatlaryň gadymy ojagydyr. Bu sungatlaryň ajaýyp eserleri bizi pederlerimiziň müňýyllyklaryň dowamyndaky durmuş tejribesi esasynda kemala gelen milli ýörelgelerimiz we dessurlarymyz bilen tanyşdyrýar, nesilleriň arasyndaky mizemez sazlaşygy üpjün edýär.

Nesil terbiýesi - mukaddes ýörelge

Halkymyz edep-terbiýä döwletliligiň esasy çeşmeleriniň biri hökmünde garaýar. Pederlerimizden miras galan nakyllar bolsa çagalarda irki ýaşdan başlap, oňat häsiýetleri terbiýelemäge ähmiýet berlendigini subut edýär. Ata-babalarymyzyň nesil terbiýelemek ýörelgesine ygrarly halkymyz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hem bu ugura aýratyn üns berýär. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň röwşen nuruny boldan eçilýän günlerinde hormatly Prezidentimiz tarapyndan bagtyýar nesillerimiz hakyndaky üns-alada barha rowaçlanýar. Türkmen halkynyň gadymdan gelýän milli ýörelgeleri, däp-dessurlary bu günki gün mynasyp dowam etdirilýär. Bu ýörelgeler pederlerimiziň kämilleşdiren edep kadalarydyr, durmuş ýoludyr. Şonuň üçin hem ata-babalarymyzyň asylly ýörelgeleri geljek nesillere geçirilýär, milli terbiýe ylmy esasda öwrenilýär hem-de ösdürilýär. Täze taryhy eýýamda ýurdumyzyň ähli künjeginde bilim-terbiýäniň esasy ojagy hasaplanylýan mekdeplerde çagalara ýaşlykdan başlap, asylly terbiýe, dünýä ülňülerine laýyk gelýän bilim bermek ugrunda ähli zerur şertler döredilendir. Çünki, nesil terbiýesi mukaddes ýörelgeleriň biri hasaplanylýar. Terbiýe babatda aýdylanda, her bir ata-enäniň perzendine ünsli we jogapkärli çemeleşmegi gerek.

Duýgularyň reňki

«Reňkleriň owazy» Döredijilik adamynyň aýratynlygy dünýäni ýüregi bilen görüp, gursakdaky ýiti zehini bilenem düşünmeginde. Reňkdir boýag çotgasynyň, galamyň sazlaşygy esasynda ajaýyp sungat eseri döreýär. Täsin ýeri, barmaklaryň ujundaky ýekeje galam giden dünýäni geň galdyryjy şekile getirýär.

Şägirtleri ussat çykan halypa

Sähet Durdyýew,Türkmenistanyň halk artisti. Sungat ýolunda öçmejek yz galdyranlaryň biri hem ussat režissýor, Türkmenistanyň halk artisti Sähet Durdyýewdir. Ol 1942-nji ýylda Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynyň Garawekil obasynda dogulýar. Ömrüni çopançylyk edip geçiren kakasy Durdy aga ýaşajyk Sähede Magtymguly Pyragynyň goşgularyny labyzly okadar eken.

Ussadyň dowamly ýoly

Halk hakydasynyň aňyrsyna göz ýetirmek ýok. Ýyllar geçip, asyrlar aşdygysaýy onuň gerimi giňeýär. Rowaýatlar, eserler arkaly many goýazylygy artýar. Ähmiýeti çuňlaşýar. Bu sözleri şabram şelpelerden döreden şirin owazlary gadymy topragymyza, halkymyzyň kalbyna müdimi siňen Şükür bagşy, Sahy aga ýaly ussatlar babatda hem aýtsa bolar. Sebäbi Arkadag şäherindäki Ahal welaýatynyň çagalar sungat mekdebine meşhur sazanda Şükür bagşynyň ady, welaýat ýörite sungat mekdebine bolsa Türkmenistanyň halk artisti Sahy Jepbarowyň ady dakyldy. Ýakyn wagtda Ahal ýaýlasynyň görküne öwrüljek Arkadag şäherinde bu iki ussadyň ady günüň-gününe dillere sena bolar. «Gelin ýörişi», «Salmadan bökdüren» ýaly birnäçe halk sazlarymyzy döreden, ýerine ýetirijilik täsinligi, öte ýatkeşligi bilen ady rowaýata öwrülen Şükür bagşy Dowat ogly 1831-nji ýylda dünýä inýär. Gökdepe etrabynyň Hurmant-Gökje obasynda ýaşap, ömrüni daýhançylykda geçiren Dowat aganyň üç oglunyň ulusy Hojamämmet özi ýaly, ýerden rysgyny tapypdyr. Ortanjysy Hojamberdi yzçylyk edip güzeran aýlasa, kiçileri Şükür ykbalyny dutara baglapdyr. Onuň halkyň ýüregine barýan ýoldaky ilkinji ýolbeledi Aly bagşy bolupdyr.

Zenan hekaýaty

(Dowamy. Başlangyjy gazetiň 26-njy sanynda). Näme üçin “Zenan hekaýaty”?!

Magtymgulynyň döredijiliginde hünär, kesp-kär düşünjeleri

Gündogaryň beýik akyldary Magtymguly Pyragynyň eserlerinde umumadamzada mahsus ynsanperwerlik meselesi uly orny eýelemek bilen, ol tutuşlygyna edep-terbiýe mekdebine ýugrulandyr. Mälim bolşy ýaly, beýik akyldar hemişe öz okyjysyny ahlak taýdan edepli sypatlar bilen bezemäge çalşypdyr. Onuň döredijiligi beýleki şahyrlaryň döredijiligine seredeniňde, iňňän köptaraplaýynlygy, durmuşyň köp meselelerine içgin ýüzlenenligi bilen tapawutlanýar. Akyldaryň beýik döredijiligi watançylyk, ynsanperwerlik, mertlik, dogruçyllyk, sahylyk, agzybirlik, adalatlylyk, ar-namys, dostluk, doganlyk ýaly ýörelgeleri öz içine alýar.