"Saglyk" žurnaly

Esaslandyryjysy: Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi
Salgysy: Aşgabat şäheri, Garaşsyzlyk şaýoly, 100, Türkmenbaşynyň erkin döredijilik mekany
Telefon belgileri: 38-61-65, 38-61-67
Email: saglyk-zurnaly@online.tm

Žurnaly PDF görnüşinde ýükläp almak

Makalalar

Üç arka — bir hünär

Ir döwürde şirin dilli ýazyjylarymyzyň biri Berdimuhammet Gulow: «Otuz ýaşdan soň elli ýaş şaglap geläýýär...» diýýärdi. Wah, elli dagy nämejik? Ýetmişden habar ber! Ýetmişden soň ýatlamalara-da ýer tapylýar. Hasam ýaşlyk döwrüň wagty bilen seriňden gitmeýär. Ýaşlyk — hyjuwyň, joşgunyň möwç urýan döwri. Bir ýerde durasyň gelenok. Dost-ýarlaram köp. Degişme-de ýeterlik, gülüşme-de. Hamala, ýaşlyk ömürlik gelen ýaly. Ýöne beýle däl eken. Ýaşlyk türkmen bahary deýin, tiz sowlup geçýär. Diňe höziri galýar. Ýaşlygyň dostlugam başgaça. Birek-biregi dogandan zyýat görýärsiň. Kyn günlerde dost-dosta arka durýar, dostuň gowy günlerine özünden beter begenýärsiň.

25 minut öň

Medeniýet

Bu baýram — ýaşlygyň baýramy

Dünýäniň ähli aýanlyklary we pynhanlyklary sözde hem sazda şekillenip, adamzat aňyna, kalbyna ýol salýar. Sungat nireden başlanýar? Dünýä gözden, sungat bolsa sözden başlanýar. Çünki tans — sözüň herekete geçen görnüşi, aýdym — sözüň saza goşulyp ganat açan görnüşi, heýkel sungaty bolsa, daşlaryň ebedileşen görnüşi hasaplanylýar.

1 sagat öň

Medeniýet

Hindi tansynyň muşdaklaryna sowgat

25 — 29-njy ýanwarda Hindistanyň «Bharatanatyam» tans toparynyň wekilleri ýurdumyzda boldular. Olaryň Türkmenistana sapary dostlukly ýurduň gadymy tans sungaty bilen ýakyndan tanyşmaga ýardam etdi. Saparyň dowamynda hindi sungat wekilleri Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda hem-de Mary welaýatynyň Kemine adyndaky döwlet drama teatrynda çykyş etdiler. Mälim bolşy ýaly, bharatanatyam tans sungaty bolup, ol Hindistanyň nusgawy tanslarynyň ähli görnüşleriniň arasynda iň gadymysydyr. Onuň ýerine ýetirilişi sazy, tansy we dramany özünde jemleýär. Bu gadymy tans sungaty hereketlerdäki pelsepedir. Ol pes hem orta depginde ýerine ýetirilýär. Häzir bharatanatyam sungaty bütin dünýäde öwrenilip, zenanlaram, erkeklerem bu tansy ýerine ýetirýärler.

19 sagat öň

Medeniýet

Il ile, dil dile, ýürek ýürege ýakyn

ýa-da özbek we türkmen halklarynyň edebi-medeni gatnaşyklary hakynda kelam agyz Hiç bir halkyň medeniýetiniň, edebiýatynyň, sungatynyň öz-özünden ösmeýändigi jedelsiz hakykat. Uzag-u-ýakyn milletler biri-biriniň maddy hem ruhy ýörelgelerine, ylym-bilim, terjime hem medeni gatnaşyklar arkaly täsir edýär. 

20 sagat öň

Medeniýet

Zenan hekaýaty

«Zenany tanap bolar, aňlamak mümkin däldir...»Sokrat, V asyr. Kimdir bu diýp sorana, aslym kylaý aýany men,Gözlerim derýaga düşmüş,                                                   boýlamyş ummany men,Ataş bilen arzymanly, aşyky perwana men,Dil guşun saýýada salgan, ötegçi diwana men,Zynaty zyba çekilgen, göwnümiň janany men...

2 gün öň

Medeniýet

Sungatyň uçguny

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe amala aşyrylýan il bähbitli döwletli tutumlar şanly wakalara beslenýär. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylymyzda hem ýaşlara bildirilýän ynamyň ykrary boljakdygy ikuçsyzdyr. Şu nukdaýnazardan, biz hem žurnalymyzda zehinli ýaşlaryň döredijilikli üstünliklerini ýüze çykarmak maksady bilen, «Döwrüň bagtyýar ýaşlary» atly rubrikany açmagy müwessa bildik. Bu rubrika astynda žurnalymyzyň her sanynda ýurdumyzyň ösüşine goşant goşýan ýaş zehinleriň döredijilik ýoluny açyp görkezeris. Arkadagly Serdarymyzyň baştutanlygynda ajaýyp döwrümiziň joşguny bilen täze-täze zehinleriň ýüze çykýandygy hemmämize mälim. Şeýle ýaşlaryň biri-de Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň halk sazy fakultetiniň dutar hünäriniň talyby Ogulnabat Berdiýewadyr. Sungat — bu inçe senet. Her bir sungat adamsynyň bolsa aýratyn ýykgyn edýän ugry bolýar. Aýdaly, şahyr öz şygryndaky söz ussatlygynyň täsiri bilen okyjyny bendi etse, sazanda barmaklarynyň hereketinden çykýan jadyly owazy bilen öz muşdaklaryny maýyl edýär. Käbir adamlar bolýar. Olar nirede, nähili pursatlar bilen ýüzbe-ýüz bolsalar-da çagalykda aňyna siňen duýgulardan daşlaşmaýar. Şol duýgurlygy, synçylygy bilen töweregindäki zatlary

27 Ýanwar 2023

Medeniýet

Şu toprakdy buýsanany, söýeni

Ikimiz, Magtymguly aýtmyşlaýyn, ýagşylykda ile özün tanadyp, alkyş alyp, derejesi zor bolan adamlary ýatlap otyrdyk. Ol birden meniň ýüzüme çiňerilip seretdi-de: — Ýogsa-da, sen alym Amantagan Begjanowy tanaýarmydyň? — diýip sorady.

27 Ýanwar 2023

Medeniýet

Milli Lider — köňülleriň ykrary

25-nji ýanwarda «Türkmen halkynyň Milli Lideri jebisligiň, döwletliligiň daýanjydyr!» ady bilen Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Mukamlar köşgünde dabaraly maslahat geçirildi. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň 21-nji ýanwardaky bilelikdäki mejlisinde kabul edilen taryhy çözgütleri giňden wagyz etmek maksady bilen geçirilen maslahata ýurdumyzyň medeniýet ulgamynyň ýolbaşçylary, hünärmenleri, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri we talyp ýaşlar gatnaşdylar.

26 Ýanwar 2023

Medeniýet

Saklanyp galan pursatlar

Golaýda Amanmyrat Maýewlere myhmançylyga bardym. Şonda harby eşikli dutarda saz çalyp oturan şar gara saçly Amanmyradyň suratyna gözüm düşdi. Men: «Amanmyrat aga, Moskwa şäheriniň golaýlarynda goşun gullugynda bolanyňy bilýärdim. Ýöne dutaryň ýanyňda bolanyndan habarym ýokdy» diýdim. — Hawa, 1961 — 1963-nji ýyllarda Moskwanyň etegindäki Klin şäherinde gulluk etdim. Bölümçämizde on-on iki sany türkmen oglanlar bardy. Agzybirdik. Meniň dutar çalasym gelýärdi. Dutar bilen çagalykdan bagrym badaşandy. Alty-ýedi ýaşymda Beýik Watançylyk urşuna gidip, dolanyp gelmedik daýym Dinmämmediň dutarynda saz çalmagy öwrenipdim. On bäş ýaşymda eýýäm kiçiräk şüweleňlerde aýdym hem aýdardym. Onsoň dutary neneň küýsemejek?!

26 Ýanwar 2023

Medeniýet

Öz ilimiň bagşysy

Geçen asyryň 60-njy ýyllarynda zehinli bagşy Gulbaba Akyýew barada ýandepderçämde galan käbir ýazgylary okyjylara ýetirmegi makul bildim. Gulbabanyň kakasy hem halypasy Türkmenistanyň halk artisti Han Akyýew ussat sazandalaryň biridi. Ol welaýat halk döredijilik öýüne ýolbaşçylyk edýärdi. Ogly Gulbabajygyň kiçiliginden aýdym-saza bolan höwesini duýup, oňa dutar çalmagy-da, sadaja goşgularyň sözlerine döredilen aýdymlary aýtmagy-da öwredýärdi.

26 Ýanwar 2023

Medeniýet

Haly — kalbyň mukamy

Aşgabatdaky Türkmen halysynyň milli muzeýiniň akylyňy haýran edýän haly we haly önümleri ajaýyp sungat gymmatlyklarydyr. 2009-njy ýylda ulanmaga berlen bu muzeý özüniň gymmatly hazynalarynyň düzüminde 1 müň 800-den gowrak haly we haly önümlerini saklaýar. Gahryman Arkadagymyzyň aýdyşy ýaly, biziň halylarymyzy içgin synlanyňda, türkmen baharynyň joş urýan köpdürli öwüşginleri, çäge depeleriniň günortanyň jöwzasyndaky lowurdysy, al-elwan güllere beslenen türkmen ýaýlalary, çarwanyň ak öýünde lowlap ýanýan oduň ruhlandyryjy alawy, düýpsüz gök asmandaky ýyldyzlaryň ýylpyldysy, sarç bedewleriň toýnak sesiniň dükürdisi, şemalyň we kenara urulýan tolkunlaryň birsydyrgyn owazy, enäniň hüwdüsi hem-de näzikligi hakynda gürrüň berýän ýaly, geň galdyryjy täsin duýgular kalbyňy galkyndyrýar. Bu hakykatdan hem şeýle! Muzeýde «Türkmen kalby», «Galkynyş», «Prezident», «Altyn asyr», «Altyn ýyldyz» ýaly äpet halylaryň ençemesi saklanylýar. Ýeri gelende aýtsak, bu muzeý asyrlaryň ýaňyny özüne siňdiren täsin haly sungatymyzy ylmy taýdan öwrenmekde dünýä ýüzünde juda seýrek duş gelýän mirashanalaryň biridir.

26 Ýanwar 2023

Medeniýet

Bagtyýarlyk joşguny

Ýakynda paýtagtymyzda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisiniň üstünlikli geçirilmegi mynasybetli sungat ussatlarynyň gatnaşmagynda dabaraly konsert geçirildi. Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň konserte hormatly tomaşaçy hökmünde gatnaşmagy onuň ähmiýetini has-da artdyrdy. Dabaraly konserte gatnaşyjylar hormatly Prezidentimizi Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmegi we onuň Başlygy wezipesine Gahryman Arkadagymyzyň bellenilmegi hem-de Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň «Türkmen halkynyň Milli Lideri» diýlip, kanuny esasda ykrar edilmegi bilen tüýs ýürekden gutladylar. «Öňe barýas Arkadagly Serdar bilen!» atly şygara beslenen baýramçylyk konsertinde ýaňlanan ajaýyp aýdym-sazlar joşgunly tanslar bilen utgaşdy. Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň sözlerine döredilen «Ýaşasyn parahat durmuş!» atly aýdym oňa gatnaşyjylarda uly ruhubelentlik duýgularyny döretdi. Hormatly Prezidentimiziň, Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzy mundan beýläk hem beýik ösüşlere, özgerişlere beslemek, halkymyzyň asuda we abadan ýaşaýşy ugrunda durmuşa geçirýän beýik işleriniň, asylly maksatlarynyň waspy belli estrada aýdymçylarynyň, folklor we tans toparlarynyň joşgunly çykyşlarynda belentden ýaňlandy. Bu çyky

25 Ýanwar 2023

Medeniýet

Milletiň alkyşy — bagtyň gözbaşy

Düýn paýtagtymyzda ýerleşýän Döwlet medeniýet merkeziniň Mukamlar köşgünde şu ýylyň 21-nji ýanwarynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisinde kabul edilen taryhy kararlary giňden wagyz etmek maksady bilen, «Türkmen halkynyň Milli Lideri jebisligiň, döwletliligiň daýanjydyr» atly dabaraly maslahat geçirildi. Dabaraly maslahat «Milletiň alkyşy, halkyň söýgüsi» atly ajaýyp aýdym bilen açyldy. Onda çykyş edenler ýurdumyzyň kanun çykaryjy wekilçilikli edarasynyň bir palataly ulgama öwrülmeginiň, Gahryman Arkadagymyzyň türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip ykrar edilmeginiň hem-de Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine bellenilmeginiň döwletimiziň syýasy-jemgyýetçilik durmuşyndaky möhüm ähmiýetli taryhy wakadygy dogrusynda buýsanç bilen bellediler. Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ençeme ýyllaryň dowamynda döwlet Baştutany wezipesinde işläp, ýurdumyzyň şöhratly ösüşlerini, dünýä derejesindäki at-abraýyny gazanmakda, pugtalandyrmakda belent maksatlary durmuşa geçiren beýik şahsyýetdir. Bu günki gün Gahryman Arkadagymyzyň türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip ykrar edilmegi tutuş halkymyzda uly buýsanç we çuňňur kanagatlanma duýgularyny döretdi.

25 Ýanwar 2023

Medeniýet

Milli gymmatlyklara sarpanyň nyşany

Ata-babalarymyzdan miras galan milli gymmatlyklarymyzy gaýtadan dikeldip, aýawly saklamaga, kämilleşdirmäge, döwrebaplaşdyrmaga we geljekki nesillere ýetirmäge badalga beren Gahryman Arkadagymyzyň nusgalyk ýoluny mynasyp dowam etdirýän Arkadagly Serdarymyzyň baştutanlygynda giň gerimli işler alnyp barylýar. Obadyr şäherlerimizde hereket edýän muzeýlerde hem bu babatdaky işler üstünlikli amala aşyrylýar. Geçen ýylyň dowamynda Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň garamagyndaky döwlet muzeýleriniň arasynda «Arkadagly zamananyň muzeýleri» atly bäsleşikde ýeňiş gazanan Daşoguz şäheriniň Bagşylar muzeýiniň «Ýylyň iň gowy şäher muzeýi» diýlip yglan edilmegi ýatda galyjy wakalaryň birine öwrüldi. Bu babatda muzeýiň direktory Begenç Haknazarowyň beren gürrüňini okyjylarymyza ýetirýäris:

25 Ýanwar 2023

Medeniýet

Aýdymly dünýäniň ýyldyzy

Täze ýyl baýramynyň öňüsyrasynda Aşgabatdaky Gyşky oýunlar sport toplumynyň sahnasynda daşary ýurtly aýdym-saz ýyldyzlarynyň şowhunly konsertleri geçirildi. Türkmen sahnasynda Russiýa Federasiýasyndan Dima Bilan, Nýuşa Şuroçkina, Jony ady bilen tanalýan Jahid Afrail ogly Guseýnli, Türkiýe Respublikasyndan Irem Deriji we Mustafa Sandal çykyş etdiler. Ýokary derejede guralan konsertlerde türkmen tomaşaçylary daşary ýurtly aýdymçylary mähirli garşy aldylar. Žurnalyň şu sanynda meşhur türk ýyldyzy Irem Deriji barada käbir maglumatlary okyjylara ýetirmegi makul bildik. Türk estradasynyň ýyldyzy Irem Deriji 1987-nji ýylyň mart aýynda Hulusi Derijiniň maşgalasynda dünýä inýär.

25 Ýanwar 2023

Medeniýet

Gadymy senediň muşdagy

«Halkyň Arkadagly zamanasy» diýlip atlandyrylan 2022-nji ýylyň oktýabr aýynda Türkmenabat şäherinde geçirilen «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwal beýleki halklar bilen birlikde türkmen halkynyň hem öz milli mirasyna nähili uly sarpa goýýandygyny äşgär etdi. Festiwalyň çäklerinde guralan sergilerde senetçilik, külalçylyk we amaly-haşam sungaty bilen meşgullanýan ildeşlerimiziň birnäçesi özleriniň el işlerini görkezdiler. Olary synlan daşary ýurtly kärdeşleri bu gadymy sungata ýokary baha berdiler. Ussatlyk sapaklaryny geçip, pikir alyşdylar. Özara tejribe alyşmak bilen utgaşan ussatlyk sapaklary iki tarap üçin-de bähbitli boldy. Türkmenabat şäherinde ýaşaýan ýaş külal Ruslan Rejebowyň sergide ýerleşdiren küýzeleri-de köpüň ünsüni özüne çekdi. Dürli görnüşli güldanlardan ybarat bolan bu küýzeler örän owadan reňkli syrçalar bilen bezelipdir. Her bir gülüň öz şekiline görä ýasalan bu güldanlar nepisligi, göze gelüwliligi bilen göreniň ünsüni özüne çekýär.

25 Ýanwar 2023

Medeniýet

Milli däbimiziň ebedi ýol-ýörelgesi

Halkymyzda ýol çekmek, guýy gazmak, köpri we metjit gurmak sogaply işler hasaplanylýar. Gözbaşyny gadymyýetden alyp gaýdýan asylly işleriň häzirki döwürde amal edilýändigini, ruhy mukaddesliklere sarpa goýulýandygyny, haýyr-sahawatly ýörelgeleriň dowam etdirilýändigini Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen, ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda baş metjitleriň gurlup, ulanylmaga berilýändigi hem aýdyňlygy bilen görkezýär. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň 20-nji ýanwarynda Ahal welaýatynda baş metjidiň düýbüniň tutulyp, onuň gurluşygyna badalga berilmegi ähli halkymyzy begendiren wakalaryň biri boldy. Bu ähmiýetli çärä Türkmenistanyň il sylagly ýaşululary, ýurdumyzyň Milli Geňeşiniň agzalary, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, welaýatlaryň häkimleri, Aşgabatda iş saparynda bolan Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow we musulman döwletleriniň Aşgabatdaky ilçileri, medeniýet ulgamynyň wekilleri — döredijilik işgärleri, sungat ussatlary we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

24 Ýanwar 2023

Medeniýet

Joşgunly baýramçylyk konserti

21-nji ýanwarda paýtagtymyzda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisiniň üstünlikli geçirilmegi mynasybetli sungat ussatlarynyň gatnaşmagynda dabaraly konsert geçirildi. Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow konserte hormatly tomaşaçy hökmünde gatnaşdy. Hormatly Prezidentimizi dabaranyň geçirilýän ýerinde Hökümet agzalary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary, beýleki resmi adamlar garşylady.

23 Ýanwar 2023

Medeniýet

Maslahatly il myrada ýeter

Watanymyzyň röwşen geljeginiň waspy belentden ýetirildi 21-nji ýanwarda paýtagtymyzda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisiniň üstünlikli geçirilmegi mynasybetli sungat ussatlarynyň gatnaşmagynda dabaraly konsert geçirildi. Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow konserte hormatly tomaşaçy hökmünde gatnaşdy.

23 Ýanwar 2023

Medeniýet

Sungatyň ýaş nahallary

Ýakynda Türkmenistanyň Mollanepes adyndaky talyplar teatrynda Türkmen döwlet medeniýet institutynyň teatr sungaty fakultetiniň 2-nji ýyl talyplarynyň birinji ýarym ýyllyk synagynyň netijeleri boýunça taýýarlan sahna eserleriniň görkezilişi boldy. «Nahal ekdik, tohum sepdik» ady bilen geçirilen görkeziliş çäresi talyp ýaşlaryň teatr sungatyna bolan söýgüsini, hünärine bolan yhlasyny aýdyň görkezdi.

20 Ýanwar 2023

Medeniýet