HABARLAR

Köptaraplaýyn hödürnamalaryň ikisi ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawynda

Türkmenistanyň Özbegistan we Täjigistan Respublikalary bilen bilelikde taýýarlan «Beýik Ýüpek ýoly: Zarawşan — Garagum geçelgesi» hem-de «Aram guşaklykdaky Turan çölleri» atly köptaraplaýyn hödürnamalaryny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek baradaky çözgütler ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasy komitetiniň 45-nji giňişleýin mejlisiniň barşynda biragyzdan kabul edildi. Mälim bolşy ýaly, 22-nji sentýabrda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisiniň barşynda BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy (ÝUNESKO) bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi. Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň 10 — 25-nji sentýabry aralygynda Saud Arabystany Patyşalygynyň Er-Riýad şäherinde ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasy komitetiniň 45-nji giňişleýin mejlisiniň geçirilýändigi bellenilip, onuň barşynda Türkmenistanyň işjeň gatnaşmagynda hödürlenen «Beýik Ýüpek ýoly: Zarawşan — Garagum geçelgesi» hem-de «Aram guşaklykdaky Turan çölleri» atly köptaraplaýyn hödürnamalary ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek baradaky çözgütleriň biragyzdan kabul edilendigi aýdyldy.

1 gün öň

Miras

Milli oýunlaryň ähmiýeti

Türkmen milli oýunlary gözbaşyny taryhyň gadymy döwürlerden alyp gaýdýar. Bu oýunlar diýseň köpdürlidir. Olardan «Aýterek-Günterek», «Ogar-ogar», «Altyçöp», «Gubagazlar», «Ýaglyga towusmak», «Guýruk tutdy», «Düzzüm», «Ýeditop», «Bukuldym», «Gizlenpeçek», «Doňy çöz», «Çilik», «Aşyk», «Dähedem dessem» ýaly oýunlary görkezmek bolar. Halk oýunlarynyň hem-de sport güýmenjeleriniň aýry-aýry görnüşleri häzirki wagtda resmi sport görnüşleri derejesine eýe boldy. Şolar boýunça milli ýaryşlar hem-de halkara çempionatlar geçirilýär. Munuň özi, ilkinji nobatda, milli göreş, at çapyşyklarydyr.

22 Sentýabr 2023

Miras

Welaýat zenanlar bölüminde

Ussat keşdeçiler bäsleşdiler Hormatly Prezidentimiziň: «Bu ýurt biziň Watanymyzdyr! Bu ýer biziň mähriban topragymyzdyr! Biz ata-enelerimiziň we maşgalanyň mukaddesligini arşa göterýän halkdyrys!» diýen ganatly sözlerinden ugur alnyp, TZB-niň Merkezi Geňeşiniň we TKA-nyň Milli Merkeziniň bilelikde guramagynda ýurdumyzyň çeper elli gelin-gyzlarynyň arasynda «Türkmen keşdeçilik sungaty — milli mirasymyz» atly bäsleşik yglan edildi. Bäsleşik Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylyna hem-de türkmen keşdeçilik sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegine bagyşlanyldy.

22 Sentýabr 2023

Miras

Söz ussady Magtymguly Pyragy

Gahryman Arkadagymyzyň türkmen halkynyň medeniýetini, onuň ruhy dünýäsini, medeni mirasyny dünýä tanatmak ugrundaky taýsyz tagallalary esasynda beýik şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň döredijiligi giňden öwrenilip, akyldaryň ady dünýä doldy. Şygryýet äleminiň şasy Magtymguly Pyragy türkmen halkynyň buýsanjy bolmak bilen, ol diňe türkmen edebiýatynyň däl, eýsem, dünýä edebiýatynyň taryhynda-da uly yz galdyran akyldarlaryň biridir.  Hakykatdan-da, şahyr ýüregi örän duýgur bolýar. Muny Gahryman Arkadagymyzyň ajaýyp eseri bolan «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly goşgusynda hem doly duýup bilýäris. Öz döwrüniň beýik şahsyýeti bolan Magtymguly Pyragy hem ýaşap geçen durmuşynyň ähli pursatlarynda ilimiziň agzybirligini, asudalygyny, jebisligini, abadançylygy, halallygy, watansöýüjiligi ündemek bilen, türkmeni bir suprada jemlemek ugrunda beýik işleri bitiripdir. Bu günki gün Gahryman Arkadagymyz hem öz halkyny agzybir, abadan, bagtyýar ýaşatmak ugrunda yzygiderli tagallalary edýär. Gahryman Arkadagymyzyň bu aladalary diňe bir türkmenistanlylar üçin däl-de,  eýsem, ähli dünýä jemgyýetçiligini agzybirlige, ynanyşmaklyga çagyrýar.  

21 Sentýabr 2023

Miras

Bu sungatda näçe diýseň jady bar

Şahyryň: Bu sungatda näçe diýseň jady bar,Asyrlardan miras galan ýadygär.Ýürekdäki keşdeleri döreden Türkmen zenanynyň beýik ady bar.

21 Sentýabr 2023

Miras

Başyňyzda elwan ýaglyk

Geliň, gadymy eposymyzda Görogly begiň waspyny ýetiren elwan leçek — ýaglyk barada gürrüň edeliň. Göräýmäge, kiçiräk mata bölegine çalym edýän ýaglyk durmuşda dürli maksatlar üçin ulanylýar. Iň esasy-da, owadan ýaglyklar gelin-gyzlaryň başlaryny bezeýär. Ýaglyk gadym döwürlerden bäri türkmen zenanlarynyň durmuşynda esasy orny eýeläp gelýär. Aslynda, ýaglygyň döreýşi gadymy medeniýetleriň hemmesi bilen diýen ýaly baglanyşdyrylýar, ýagny gadymy Gresiýa, Gündogarda Hytaý, Müsür, Eýran, Merkezi Aziýa degişli yslam döwletleri, Günortada Hindistan ýaly dünýä medeniýetiniň ösen ýurtlarynda ýaglyk atynmak, daňynmak bilen bagly däpler şu günlerimize çenli gelip ýetipdir. Alymlar ýaglygyň ilki daş asyrynda dörändigini, ilkidurmuş adamlarynyň sowukdan goranmak üçin bokurdaklaryna bir bölek ýukajyk haýwan derisini sarandyklaryny aýdýarlar. Sowukdan, yssydan goranmak üçin döredilen ýaglyk çölde ýa-da oňa golaý ýerde ýaşan halklary gumdan, tozandan, ýelden hem gorapdyr.

21 Sentýabr 2023

Miras

Gadymy çabyt biçüwi

Çabytlyk keteniden 1 metr 12 sm ölçegde dört parça kesip almaly-da, çabydyň arka tarapy üçin iki parçany dikligine gelşirip tikmeli, iki parça bolsa çabydyň öň tarapy bolar. Tikilen iki parça bilen beýleki iki parçany biri-birine gelşirip, gerşini tikmeli. Ýakanyň ýeňse giňligi 15 sm, ýakanyň aşaklygyna bagbendine çenli ýaka oýmasynyň uzynlygy 25 sm bolar. Ýeň, ýan üçin ölçelip alnan parçalar gyýylandan soň, ýeňiň uzynlygy 56 sm, omzunyň ikigatlygyna giňligi 27 sm, ýeňiň agzy ikigatlygyna 14 sm. Ýanyň ikigatlygyna etek tarapynyň ini 16 sm, ýanyň başy ikigatlygyna 9 sm. Ýanyň başyndan gyýma begeýik gyýyp, ýeňe gelşirip tikmeli. Begeýikbaşydan aşaklygyna 16 sm ýer goýup, 16 sm ölçegde jübi açmaly. Ýanlaryň ýartmaçlaryny 20 sm ölçegde açmaly.

21 Sentýabr 2023

Miras

Seždegähim hem ykbalym — Watanym

Türkmen döwlet neşirýat gullugy tarapyndan soňky ýyllarda okuw kitaplary, çeper edebiýatlar yzygiderli çap edilýär. Bezeg we many-mazmun taýdan ýokary hilli bolan bu kitaplar höwes bilen okalýar. Türkmenistanyň halk ýazyjysy, şahyr Döwletgeldi Annamyradowyň «Ömrümiň durnalary» atly goşgular we poemalar ýygyndysy Türkmen döwlet neşirýat gullugy tarapyndan neşir edilip, giň okyjylar köpçüligine ýetirildi. Şahyryň dört diwandan ybarat «Ömrümiň durnalary» atly kitabyndaky şygyrlar näzik duýgulara, çuňňur pelsepewi öwrümlere, täze öwüşginli edebi tapyndylara, öň ulanylmadyk täsin sazlaşyga baýdygy bilen tapawutlanýar. Täze kitapda ýerleşdirilen şygyrlar hil hem-de çeperçilik taýdan kämil, tematiki örüsi giň. Watan, ene toprak, il-gün hem-de yşky-liriki goşgular ýygyndyda giň orun tutýar.

20 Sentýabr 2023

Miras

Sagymçylyk hakynda

Tegen Tegen — bu sagym wagtynda mallary sagmak üçin ýönekeý gurnalan ýatagyň ady. Ony öýüň täriminden ýa-da gamşyndan iki tarapy gapyly tegelek görnüşinde gurnalan esasy ýatagyň golaýynda gurupdyrlar. Tegeniň iki gapysyna ötüp-geçmek manysynda «ötük» diýlipdir. Ötügiň birinden sagyljak mal salynsa, beýlekisinden saglan mal çykarylypdyr. Içinde köken ýüpi berkidilip, ýatagyň golaýynda edilen tegen içindäki tegelenip oturan sagymçy gelin-gyzlary daşky päsgelçiliklerden gorapdyr. Tegelenme sözünden alnan tegen ýatagynda gazyklarda daňlan göleleri boşatmaga sagymçylaryň ýanynda ýörite kömekçiler hem bolupdyr.

20 Sentýabr 2023

Miras

Goýnuň näçe ýaşynda?

Obada ýaşaýan çagalaryň goýny görmedigi ýokdur. Okuwdan boş wagtlary ata-enelerine goýun bakmaga kömekleşýänleri-de bardyr. Ýöne tokly, işşek, öweç ýaly sözleriň goýun bilen baglydygyny bilselerem manysyny aňlap bilmeýän çagalar az däl. Guzynyň nämedigini çagalaryň bilmeýäni ýok. Ol goýnuň täze dogan çagasy. Okuw kitabymyzdaky:

19 Sentýabr 2023

Miras